Ngoài Apple, thì đây là những hệ điều hành từng tham gia vào cuộc đua với Android, nhưng đã ngã ngựa.

Năm 2020 đánh dấu sự kết thúc và khởi đầu của một thập kỷ. Một trong những cách tốt nhất để hướng tới tương lai là hãy nhìn về phía sau, và hôm nay chúng ta sẽ nhìn lại một số hệ điều hành di động đã cố gắng, nhưng cuối cùng cũng thất bại trong việc truất phế Android (và iOS) trong 10 năm qua.

Một số hệ điều hành này đã mở đường cho Android như chúng ta biết ngày nay, truyền cảm hứng cho một số tính năng và ngôn ngữ thiết kế trong tương lai. Mặc dù có rất nhiều lựa chọn thay thế Android xuất hiện trong suốt thập kỷ, nhưng đây là những cái tên đáng nhớ nhất.

1. BlackBerry 10

Blackberry 10 (BB10) ra mắt vào năm 2012 với tư cách là sự kế thừa cho hệ điều hành Blackberry (BBOS) lỗi thời. Nó đã ra mắt trên các thiết bị BlackBerry Z10 và Q10. BB10 có một vài tính năng đáng nhớ như Blackberry Hub hữu ích, đưa tất cả các thông báo, cuộc gọi và tin nhắn vào một ứng dụng.

Blackberry (trước đây là Research in Motion) đã phát hành thêm một vài smartphone với BB10 trong những năm qua cho đến khi nó bắt đầu từ bỏ hệ điều hành riêng. Hệ điều hành không đạt được thị phần đáng kể nào đối với Android và iOS. Blackberry đã sản xuất thiết bị BB10 cuối cùng vào năm 2015 – là Blackberry Leap. Năm 2017, Blackberry đã đầu hàng, thông báo kết thúc BB10 vào năm 2019 và chuyển thương hiệu BlackBerry cho TCL Communication và bắt đầu chuyển sang Android.

Mặc dù BB10 và BBOS không còn được hỗ trợ, nhưng thương hiệu BlackBerry vẫn được duy trì nhờ các smartphone Android do TCL sản xuất với phần mềm BlackBerry được tích hợp sẵn, bao gồm cả BlackBerry Hub.

BB10 là một hệ điều hành di động khá tốt, nhưng nó không thể vượt qua cái bóng quá lớn của Google và Apple. Mặc dù ngắn ngủi, nhưng nhiều người đam mê di động trên khắp thế giới đã có những kỷ niệm đẹp về BB10 và BlackBerry.

2. Firefox OS

Firefox OS có thể là hệ điều hành ít được biết đến nhất trong danh sách này. Nó ra mắt vào năm 2013 và chỉ xuất hiện trên thị trường trong khoảng hai hoặc ba năm. Mozilla lần đầu tiên ra mắt Firefox OS với tên “Boot to Gecko”. Do HĐH tập trung vào các ứng dụng web, công ty đã thấy nó phù hợp để đặt tên theo tên của công cụ web engine của Firefox là Gecko. Mozilla sau đó đã đổi tên nó thành Firefox OS và các thiết bị đầu tiên được ra mắt tại Brazil, Ba Lan, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha và Venezuela.

Đến năm 2014, Mozilla thông báo đã có 14 mẫu điện thoại thông minh Firefox OS, nhưng chỉ một năm sau, Mozilla tuyên bố sẽ không còn phát triển cũng như bán các thiết bị hệ điều hành Firefox OS. Vài tháng sau, Mozilla chính thức tuyên bố họ khai tử toàn bộ dự án để tập trung vào IoT,  và dự án IoT này cũng không tồn tại lâu.

Mozilla chưa bao giờ có ý định cho HĐH của mình cạnh tranh trong thị trường cao cấp mà là dành cho các thiết bị giá rẻ. Tương tự như Google Chrome OS, Firefox OS tập trung vào các ứng dụng web. Điều này có nghĩa là các nhà phát triển có thể dễ dàng tạo các ứng dụng bằng JavaScript, HTML5 và CSS.

Đáng tiếc, hệ điều hành này khá sơ sài, không ổn định và được dùng trên các thiết bị rất yếu. Và vì Mozilla nhắm vào các thị trường đang phát triển, nên cũng kiếm được nhiều tiền. Điều này đặc biệt đúng vì mọi người ở những khu vực này vẫn thích Android hơn nhiều. Nhưng thành thật mà nói, chúng ta đã mong đợi gì từ một tổ chức phi lợi nhuận không có kinh nghiệm trước đó phát triển hệ điều hành di động?

Do Firefox OS được phát triển như một dự án nguồn mở, nên sau đó nó đã được dùng để tạo ra cái mà chúng ta biết là KaiOS ngày nay, đây là một hệ điều hành di động khá thành công.

3. Tizen

Tổ chức Linux Foundation  lần đầu tiên phát triển Tizen vào năm 2011 với tư cách là người kế nhiệm MeeGo, vào thời điểm đó, là một nỗ lực giữa Intel và Nokia. Samsung và Intel dẫn đầu sự phát triển ban đầu của Tizen. Họ muốn không chỉ nhắm mục tiêu vào điện thoại thông minh mà cả các nền tảng nhúng khác như netbook, máy tính bảng, TV thông minh và hệ thống giải trí trên ô tô.

Sau hai năm phát triển, Samsung tuyên bố sẽ phát hành nhiều điện thoại Tizen vào năm 2013. Kể từ đó, Samsung đã thúc đẩy Tizen trên gần như tất cả các smartwatch, một vài điện thoại thông minh và các thiết bị IoT khác.

Mặc dù Samsung đã thành công lớn với Tizen trên đồng hồ thông minh và TV thông minh, nhưng Tizen vẫn chưa tìm được chỗ đứng trên thị trường smartphone. Tuy nhiên, Samsung vẫn chưa từ bỏ Tizen trên smartphone, thiết bị gần đây nhất có hệ điều hành này là Samsung Z4 ra mắt năm 2017.

Có lẽ, nếu có một lúc nào đó mà Samsung thấy mình ở vị trí tương tự như Huawei, họ sẽ có kế hoạch dự phòng ngay lập tức.

4. webOS

Những nỗ lực của Palm trên thị trường di động đã bắt đầu từ đầu năm 2007 với sự ra đời của Palm OS. Hai năm sau, Palm công bố webOS, hệ điều hành mới nhất của mình và nó đã ra mắt trên Palm Pre.

Palm đã phát hành thêm một vài điện thoại trước khi được HP mua lại vào năm 2010. HP muốn phát triển webOS không chỉ cho các thiết bị di động vì họ tin rằng HĐH có thể thành công trên máy tính bảng và các thiết bị IoT khác, nhưng cuối cùng đã không như kỳ vọng.

Cuối cùng, HP đã bỏ thương hiệu Palm trên smartphone của mình trước khi phát hành HP Veer và HP Pre 3. HP cũng đã phát hành một máy tính bảng có tên HP TouchPad vào năm 2011 và đã cập nhật lần cuối cùng cho các thiết bị này vào tháng 1 năm 2012.

Trước khi HP phát hành bản cập nhật cuối cùng, hãng đã phát hành mã nguồn mở của webOS . Bằng cách đó, cộng đồng webOS có thể phát triển hơn nữa. Vào năm 2013, LG đã mua webOS từ HP để sử dụng trong TV thông minh của mình. LG đã mở rộng webOS sang các thiết bị IoT khác, nhưng không có thiết bị di động nào được hỗ trợ chính thức bởi webOS hiện nay.

5. Windows 10 Mobile

Không có danh sách hệ điều hành thay thế iOS và Android nào hoàn thiện mà thiếu Windows Phone và Windows 10 Mobile. Microsoft năm 2010 ra mắt hệ điều hành Windows Phone đầu tiên, thay thế cho Windows Mobile trước đó. Sau đó, nửa thập kỷ, Windows 10 Mobile xuất hiện, thay thế Windows Phone.

Windows 10 Mobile có giao diện và cách hoạt động rất giống với người tiền nhiệm, nhưng cung cấp sự tích hợp sâu hơn với máy tính để bàn và được Microsoft cải tiến ở nhiều mặt. Lúc đó, Microsoft tin rằng một chiếc smartphone có thể biến thành máy tính để bàn là tương lai của điện toán di động.

Thật không may, phần còn lại của thế giới đã không hướng về cùng một tương lai giống như Microsoft, Windows Phone và Windows 10 Mobile không thể thành công. Chỉ hai năm sau khi ra mắt, Microsoft đã bắt đầu ngừng phát triển Windows 10 Mobile. Nền tảng đã chết một cách từ từ trong những năm qua.

Mặc dù vậy, Microsoft không rời bỏ hẳn thị trường di động. Mới đây, công ty đã công bố Surface Duo, một điện thoại thông minh có thể gập lại được, chạy hệ điều hành Android. Microsoft chưa công bố giá hoặc thông tin ngày phát hành của thiết bị này. Surface Duo được hy vọng rằng sẽ mở ra một kỷ nguyên mới cho các sản phẩm di động của Microsoft.

Hệ điều hành di động của Microsoft có lẽ là điều gần nhất có thể phá vỡ sự độc quyền của Google và Apple. Thật không may, giống như hầu hết các lựa chọn thay thế Android khác trong danh sách này, nó đã thất bại.

Devmaster Academy via GenK